Horeca trends: wat staat ons te wachten in 2023?

Het mag duidelijk wezen: horeca trends zijn even wispelturig als maartse buien.

Twee jaar geleden waren maaltijdbezorging en social distancing de norm. Eind vorig jaar spraken we van “het pad naar herstel” en de “geleidelijke terugkeer naar normaal”. 

Maar als 2022 ons iets heeft geleerd, is het wel dat “horeca” en “normaal” niet echt samen gaan, en verandering de enige constante is. Het enige wat niet veranderd is, is het vermogen van horecaondernemers om zich aan te passen aan constante verandering. 

Het voorbije jaar heeft de horeca van de ene crisis in de andere gebracht. Desalniettemin blijven enkele horeca trends die we voor 2022 hebben voorspeld vandaag nog steeds geldig: het belang van flexibiliteit en een langetermijnvisie, en – jammer genoeg – de blijvende impact van het personeelstekort, en op welke manieren horecaondernemers daarmee kunnen omgaan. 

Daarom is het interessant om wat vorig jaar ons geleerd heeft te spiegelen aan wat ons dit jaar te wachten staat. Dit zijn volgens ons de horeca trends voor 2023:

1. Horeca 3.0: van de regen in de drup
2. Personeel(stekort) eist meer inspraak en betere planning
3. Duurzaamheid blijft terrein winnen
4. Inflatie: lagere koopkracht, groter concurrentieveld
5. Het belang van identiteit, gemak en personalisatie
6. Technologie is gekomen om te blijven

Horeca 3.0: van de regen in de drup

In het midden van de coronacrisis werd de term Horeca 2.0 gecoined. De doopnaam voor een sector die zich tegen wil en dank volledig had heruitgevonden en aangepast had aan een nieuwe realiteit. 

Ondertussen lijkt dat nieuwe normaal van mondmapjes, lockdowns en restricties niet meer dan een slechte herinnering. Maar het pad naar herstel waar we als sector halsreikend naar hadden uitgekeken, bleek niet geasfalteerd, maar een weg vol putten en obstakels te zijn. 

Gelukkig beschikt de horeca over een stevige carrosserie, en een even stevige dosis vastberadenheid, creativiteit en doorzettingsvermogen om koste wat het kost het onderste uit de kan te halen. Zo blijkt: de algemene omzetcijfers liggen ondertussen (al even) weer boven het niveau van 2019, en 2021 eindigde met een historisch laag aantal horeca faillissementen.

En toch is het vandaag allesbehalve rozengeur en maneschijn. Personeelstekort tiert welig door, terwijl inflatie en een loeiharde energiecrisis voor de nodige prijsstijgingen, bevoorradingsproblemen en torenhoge facturen hebben gezorgd. Helaas bleek ook dat het positieve tij qua faillissementen in 2022 alweer gekeerd lijkt te zijn. 

Dat brengt ons terug bij het begin van dit artikel: in een sector waar verandering de enige constante is, is zich constant aanpassen de norm. Horeca 3.0 is alles wat horeca 2.0 was, maar meer. Flexibiliteit is van een semi-opgelegde horeca trend naar een onvoorwaardelijke eigenschap geëvolueerd binnen elk operationeel aspect van elke horecazaak. 

We moeten ons blijven aanpassen, en de obstakels op ons pad niet als onoverkomelijk beschouwen, maar simpelweg als de volgende reeks hordes, die we dankzij het nodige stretchen (lees: opgedane ervaring en flexibiliteit) ook kunnen overwinnen. 

En wat vergt vandaag het meeste flexibiliteit? Personeel.

Personeel(stekort) eist meer inspraak en betere planning

Volgens Nick Geys van personeelsplanningstool Strobbo zullen flexkrachten een cruciale rol gaan spelen voor horecazaken die kampen met personeelstekort. 

Iedereen heeft namelijk te maken met hogere energiefacturen – niet alleen horeacondernemers – en sommigen zullen dat aankaarten door minder uit te gaan eten, anderen door op zoek te gaan naar een extra inkomen dat qua tijdsbesteding hun hoofdberoep aanvult. 

En in een wereld waar vaste werkkrachten helaas een zeldzaamheid zijn geworden, vormen flexkrachten (en studenten) een broodnodige levenslijn. Zijn werknemers die slechts één of twee shifts/avonden/dagen per week kunnen werken ideaal? Neen. Maakt het je planning er complexer op? Ongetwijfeld. Maar als je er alleen voorstaat, kun je enkel roeien met de riemen die je hebt.

Daarom is het voor horecaondernemers die kampen met personeelstekort belangrijk om zich – je raadt het al – flexibel op te stellen en potentiële werknemers ook inspraak te geven in hun week- en maandplanning. Doe je dat niet, dan wordt het wellicht nog moeilijker om personeel te vinden – en te behouden. 

De inflatie heeft nog een schep bovenop één van deze minder aangename horeca trends gedaan. Het was niet voldoende om al met een tekort aan personeel te kampen; een stevige loonsverhoging heeft de kosten van het beschikbare personeel ook nog eens stukken duurder gemaakt. 

Voor sommige horecazaken zal het waarschijnlijk belachelijk lijken om in tijden van personeelstekort van teveel personeel te kunnen spreken. Maar net zoals een tekort aan personeel problematisch is, is overbodig personeel dat ook. Beide kunnen namelijk een negatief effect hebben op je business.

Dure tijden met weinig mankracht maken het des te belangrijker voor horecaondernemers om bewust te zijn van hoeveel personeel ze op welke momenten nodig hebben. Personeelsplanningtools kunnen daarbij helpen. 

En in tijden van personeelstekort en verhoogde arbeidskosten, is een efficiënte (en zelfs door artificiële intelligentie ondersteunde) planning goud waard.

Duurzaamheid is niet meer weg te denken

Sommige horeca trends gaan gelukkig langer mee dan een jaar. Duurzaamheid is er zo één voor 2023. 

Consumenten zijn zich steeds meer en meer bewust van hoe, waar en wat ze consumeren. Vooral bij millennials – de generatie die momenteel 23% van de wereldbevolking uitmaakt en bovendien over de grootste koopkracht beschikt – is deze horeca trend voor 2023 het meest op te merken. 

Voordat zij bij jou komen eten of drinken, willen ze weten wat de figuurlijke én letterlijke pot schaft. Er is niets mis met vegetarische of veganistische gerechten op te nemen in je menu, maar vandaag de dag gaat duurzaamheid een stuk verder. 

Werken volgens de principes van de korte keten, koken met producten van lokale of biologische oorsprong, maar ook een weloverwogen of zelfs no-waste afvalbeleid, een upcycled interieur, meer functioneel dan decoratief groen, verticaal tuinieren, het digitaliseren van je administratie en rekeningen, spaarzame vaatwassers, ledlampen en energiezuinige inductievuren, … de mogelijkheden zijn legio. 

De upside van problemen in de internationale bevoorradingsketen heeft ook veel horecazaken hun focus doen verleggen naar leveranciers dichter bij huis. Local-to-local business en buy local initiatieven hebben daardoor ook aan terrein gewonnen, wat voor minder problemen in de supply chain zorgt en de lokale economie alleen maar bij gebaat is.

Een duurzame horecazaak uitbaten is niet alleen een interessant uithangbord voor gasten die daar bewust mee omgaan. Veel van de bovenvermelde opties zijn ook bedoeld om het jezelf financieel interessanter te maken, en geld uit te sparen.

Inflatie: lagere koopkracht, groter concurrentieveld

Wanneer alles duurder wordt, zou je al snel geneigd zijn om de impact van inflatie en stijgende energieprijzen te reflecteren in je menuprijzen. Dat lijkt gezien de omstandigheden wellicht makkelijk te verantwoorden. Toch is het geen duurzame oplossing. 

Eén voordeel van de pandemie is dat consumenten enorm hebben kunnen sparen. Maar ook al ziet het ernaar uit dat mensen met plezier weer uit eten gaan, hebben de algemene stijging van kosten in levensonderhoud hen toch bewuster gemaakt van hun uitgavepatroon. 

Het Centraal Planbureau verwacht bovendien dat de koopkracht van het doorsnee Nederlandse huishouden in 2023 met 4% zal dalen, wat zonder twijfel ook haar sporen zal nalaten op de horecasector.

Daarnaast zijn consumenten ook in toenemende mate afhankelijker geworden van gemaksoplossingen – meer uitleg daarover vind je onder de volgende horeca trend. Dat heeft de horecasector in een breder concurrentieveld terecht doen komen. 

Supermarkten, speciaal- en delicatessenzaken zijn de voorbije jaren steeds meer gaan inspelen op maaltijd- en meeneemformules van betere kwaliteit – en aan een lagere prijs. Bovendien lijden grotere winkelketens ook minder onder de stijging van grondstofprijzen, dankzij bulkinkopen aan gunstigere tarieven. 

Als horecazaken vervolgens beslissen om hun prijzen te verhogen, riskeren ze een belangrijk klantensegment te verliezen. Reden te meer om je feitelijke kosten zo gedetailleerd mogelijk in kaart te brengen, en te onderzoeken wat je nu werkelijk verdient of verliest per gerecht. De prijs van ontwetendheid kan een stuk zwaarder – of lichter – uitvallen dan je denkt. 

Hoe doe je dat? Door je food cost onder de loep te nemen. Doe beroep op menu-engineering om na te gaan of tijden daadwerkelijk zwaar zijn of je menu gewoonweg niet goed in elkaar zit. Koppel je verkoopdata aan je bestelgedrag en bestel je in functie van wat je verkoopt, niet in functie van je buikgevoel. 

Het belang van gemak, personalisatie en identiteit

Terwijl gemaksoplossingen van buiten de horeca ook hun weg vinden naar dezelfde doelgroep, is onze sector natuurlijk niet blijven stilstaan. De veranderende voorkeuren en consumtiepatronen van de moderne consument hebben namelijk ook het draagvlak voor fast-casual en quick-service zaken nog meer doen toenemen.

Fast-casual zaken spelen perfect in op deze geëvolueerde doelgroep: ze zijn betaalbaar en trendy; informeel en ontvankelijk; efficiënt, maar full service-waardig. 

Ook schieten er steeds meer quick-service zaken uit de grond die zich hoofdzakelijk toeleggen op takeway of delivery op weekdagen en werkuren, in plaats van dining-in ‘s avonds en in het weekend.

Vaak kiezen zulke horecazaken er ook voor om naast hun eigen, beperkte aanbod gasten de mogelijkheid te geven om de samenstelling van hun gerechten volledig zelf te bepalen. Wraps, rolls, bowls, burgers, salades en sushi: als je merkt dat gasten vaker gerechten willen aanpassen aan hun eigen voorkeuren, waarom zou je dan enkel vaste gerechten aanbieden? 

Ook hier blijkt flexibiliteit de oplossing om gasten tegemoet te komen in… wel, whatever it is waar ze op dat moment zin in hebben. 

Maar ook het tegenovergestelde is waar: horecazaken die hun identiteit en reputatie opbouwen door van hun concept een eigen merk te creëren, met een specifieke branding, insteek, keuken en, jawel, menukaart. Hier zijn gerechten op de menukaart juist onaanpasbaar, uit respect voor de culinaire creativiteit van de chefs en het motto “eten wat de pot schaft.”

De diversiteit van hierboven maakt één ding duidelijk: horeca is nooit een one-size-fits-all sector geweest. En het merendeel van de consumenten wil ook niets liever; zij willen gemak, persoonlijkheid/personalisatie en – rara– flexibiliteit. Met andere woorden: ze willen eten wanneer ze dat willen, wat ze willen en vooral waar ze dat willen.

En hoewel de fanbasis voor thuis uit eten gaan de voorbije jaren enorm gegroeid is, is het ook duidelijk geworden dat de horecasector een haat-liefderelatie lijkt te hebben met deliverydiensten. 

Tegenover de nieuwe bron van inkomsten en het uitbreiden van je bereik, zijn de zware commissies en het gebrek aan controle over de kwaliteit van gerechten bij delivery zaken waar veel horecaondernemers over struikelen.

Controle over de rentabiliteit en kwaliteit van bezorgmaaltijden behoud je enkel door je eigen deliverydienst te organiseren. Dat zien we voornamelijk bij grotere multi-location ondernemingen en fastfoodketens, maar ook bij fast casual zaken die hun populariteit en bereik maximaal willen benutten. 

Het is misschien moeilijk om horecapersoneel te vinden, maar gewillige bezorgkoeriers zijn er in overvloed. 

Dat brengt ons ook onmiddellijk bij de volgende horeca trend voor 2023:

Technologie is gekomen om te blijven

Van een bedrijf dat zelf digitale tools en horeca software ontwikkelt, hoeft zo’n uitspraak natuurlijk niet te verbazen, maar het is een simpelweg een onbetwistbaar feit geworden: technologie is gekomen om te blijven. 

De spoedimplementatie van de voorbije jaren heeft veel weifelende horecaondernemers overtuigd van de meerwaarde die digitalisatie met zich meebrengt – ook al staat daar een prijskaartje tegenover. 

Toen tegen social distancing en lockdowns; vandaag tegen personeelstekort, inflatie en no-shows. Toen met QR-codes, online bestelapps, en een spurt naar bezorgdiensten en takeawayopties; vandaag met tools voor personeelplanning, reserveringen, menu-engineering en voorraadbeheer.

De opties zijn inmiddels legio, en het is aan jou om na te gaan met welke horeca technologie jouw zaak beter af is.

Evengoed is het begrijpelijk dat sommige horecaondernemers nog twijfelen, ook al willen ze graag groeien en mee-evolueren met de tijd. 

Zij het omdat digitalisatie ver van hun bed staat, ingewikkeld of moeilijk te installeren lijkt. Of omdat sommige van hun gasten – al is dat een steeds kleiner wordende minderheid – ook hun bedenkingen hebben.

Maar onthoud: de klant is en blijft koning – althans, in de meeste gevallen – maar wanneer aanpassing de enige manier is om te overleven, is en blijft het jouw zaak.

Neem het ook van ons aan: digitale tools implementeren gebeurt in een handomdraai en vergt evenveel tijd als wat je gasten nodig zullen hebben om ook deze nieuwe realiteit te aanvaarden.

Om het met een eenvoudig voorbeeld aan te tonen: als gasten moeten kiezen tussen bestellen met een QR-code of niet meer naar hun favoriete restaurants kunnen gaan omdat die noodgedwongen de deuren moesten sluiten vanwege personeelsgebrek, is de keuze snel gemaakt. 

2023: nieuwe horeca trends of meer van hetzelfde?

Als je de reeks hordes en obstakels van de voorbije jaren op een rij zet, is het in feite een wonder dat we vandaag nog overeind staan. Het wordt uitkijken naar wat 2023 ons als sector zal brengen, maar als de voorbije jaren ons iets geleerd hebben, is het dat geen enkel obstakel bestand is tegen de onuitputtelijke creativiteit en onwrikbare vastberadenheid van de horeca.

En daar zijn we rotsvast van overtuigd. 

Wil je graag het laatste horecanieuws en andere interessante artikelen over horeca trends, topics en technologie in je inbox ontvangen? Schrijf je via het onderstaande formulier dan in op onze nieuwsbrief.